نگاه . آتیه . مارلیک

Negah. Marlik. Atiyeh. Medical Imaging Center

چگونه بیماری آلزایمر تشخیص داده می شود ؟

در بیماری آلزایمر که شایع ترین علت زوال عقل است ، نورونهای مغز با دیگر نورونها ارتباط خود را از دست داده و از کار افتاده یا می میرند. بدین ترتیب با از دست دادن این نورونها ، عملکرد مغز در موارد مختلف نظیر فکر کردن ، صحبت کردن ، حافظه ، قضاوت ، رفتار و ... تحت تاثیر قرار می گیرد و فرد مبتلا کم کم مهارتهای خود را در این زمینه ها از دست می دهد.

بیماری آلزایمر

بیماری آلزایمر را می توان جزو بیماریهای پیشرونده و برگشت ناپذیر دسته بندی کرد بطوریکه مراحل بیماری از حالت خفیف تا متوسط و سپس شدید پیشرفت می کند. در ابتدا به آرامی حافظه و مهارت های دیگر مغزی نظیر فکر کردن یا حرف زدن را از بین می برد و در نهایت ظرف چند سال بیمار حتی ساده ترین امور زندگی خود را نمی تواند انجام دهد. اگرچه علائم آلزایمر و نوع پیشرفت آن در افراد مختلف فرق می کند اما اولین علائم بیماری آلزایمر فراموشی می باشد.

بیماری آلزایمر جزو بیماریهای ناشناخته می باشد البته دانشمندان اعتقاد دارند که تجمع پلاک های بتا آمیلوئید و گره های نوروفیبریلاری در مغز می تواند با این بیماری ارتباط داشته باشد. لازم به توضیح است که پلاک مغزی بتا آمیلوئید همان پلاک پیری یا نورویتیک است که از تجمع خارج سلولی از انباشت پروتئین بتا آمیلوئید در بخش خاکستری یا کورتکس مغز تشکیل می شود.

گره های نوروفیبریلاری در مغز هم از توده پروتئینی به نام تائو تشکیل شده که این پروتئین باعث کمک به سلامت نورون ها می شود اما در صورت چسبیدن این پروتئین ها به هم و فعالیت بیش از حد و خارج از کنترل آنها ، عملکرد نورون تداخل پیدا کرده و نورونها را پیچ و تاب می دهد و توده های نوروفیبریلاری تشکیل شده و بدین جهت نورونها می میرند.

مقالات دیگر : پت اسکن و تشخیص التهاب پنهان در بیماری ام اس

علائم بیماری آلزایمر

علائم اولیه بیماری آلزایمر شامل موارد زیر است :

  1. فراموشی : این علامت در ابتدای بیماری آلزایمر ایجاد می شود که مشابه فراموشی طبیعی در اثر افزایش سن یا اختلال شناختی خفیف MCI است که افراد مبتلا به اختلال شناختی خفیف در فکر کردن و به یاد آوردن خاطرات و حافظه مشکل کمی دارند بطوریکه در کارهای روزمره آنها اختلالی ایجاد نمی کند و همه افراد مبتلا به این اختلال به بیماری آلزایمر مبتلا نمی شوند.
  2. مشکلات گفتار
  3. اختلال در فکر کردن
  4. تغییرات شخصیتی
  5. از دست دادن مهارت های اجتماعی

علائم آلزایمر با پیشرفت بیماری :

  1. تغییر در الگوی خواب
  2. بی قراری
  3. مشکل در خواندن و نوشتن
  4. افسردگی
  5. رفتار خشونت وار
  6. ضعف در قضاوت
  7. بیماری آلزایمر در مرحله شدید ، بیمار حتی اعضای خانواده خود را نمی شناسد و قادر به درک زبان نیست.

مقالات دیگر : نقش ام آر آی در تشخیص بیماری ام اس

تشخیص بیماری آلزایمر

لازم به ذکر است تنها یک آزمایش نمی تواند بیماری آلزایمر را تشخیص دهد و بدین منظور در ابتدا پزشک علائم خاص بیمار و رد سایر دلایل احتمالی زوال عقل را بررسی می کند و با انجام یک معاینه و ارزیابی کامل ، شرح تاریخچه پزشکی بیمار ، وضعیت روانی ، معاینه فیزیکی و عصبی ، آزمایش خون ، تجویز آزمایشات عصبی و تجویز تصویربرداری از مغز با سی تی اسکن یا ام آر آی و یا پت اسکن به ارزیابی بیشتر مغز بیمار می پردازد.

*** سی تی اسکن مغز : سی تی اسکن یا توموگرافی کامپیوتری CT Scan ، نوعی تصویربرداری پزشکی با اشعه ایکس است که پس از تصویربرداری با استفاده از کامپیوتر مربوط به سی تی اسکن تصاویر متعددی با بازسازی های دو تا سه بعدی از داخل بدن بیمار تولید می شود. بدین جهت سی تی اسکن مغز برای جستجو و یا رد سایر علتهای زوال عقل از جمله سکته مغزی یا هماتوم ساب دورال و یا تومور مغزی و ... ساختار مغز را بخوبی نشان می دهد.

*** ام آر آی مغز : تصویربرداری تشدید مغناطیسی MRI یا ام آر آی با استفاده از امواج رادیویی ، میدان مغناطیسی و یک کامپیوتر متصل به دستگاه ام آر آی به تولید تصاویر از بیمار می پردازد و تصاویر دقیقی از بافت های نرم ، استخوان ، مغز ، اندام ها و ... ارائه می دهد. ام ار آی برای تشخیص آلزایمر می تواند ناهنجاری مغزی مرتبط با اختلال شناختی خفیف یا MCI را تشخیص دهد و حتی می تواند پیش بینی کند که کدامیک از بیماران مبتلا به این اختلال ممکنست در آینده به آلزایمر مبتلا شوند.

لازم به توضیح است که مغز یک بیمار آلزایمری در مراحل اولیه در ام آر آی مغز ممکنست طبیعی باشد و در مراحل بعدی ممکنست کاهش اندازه نواحی مختلف مغز خصوصا لوب تمپورال و جداری را نشان دهد.

*** پت اسکن مغز : پت اسکن مغز PET Scan یا اسکن توموگرافی گسیل پوزیترون تصویربرداری با مواد رادیواکتیو با نام رادیو ردیاب است که در تشخیص و تعیین شدت و پیشرفت انواع بیماری ها نظیر آلزایمر کمک کننده است. بدین ترتیب تصاویر پت اسکن و سی تی اسکن مغز را با هم ترکیب می کنند تا تصاویری درباره آناتومی و جزئیات مغز بیمار از سی تی اسکن و عملکرد مغز از پت اسکن دریافت شود. در نهایت پت اسکن می تواند در تمایز بیماری آلزایمر از سایر دلایل زوال عقل کمک کننده باشد.

از دیگر تصویربرداری های پزشکی هسته ای می توان به اسکن توموگرافی کامپیوتری با انتشار تک فوتون با نام SPECT را نام برد که نظیر پت اسکن برای تشخیص بیماری آلزایمر موثر است.

جالب است بدانید که در جدیدترین مطالعات ، دانشمندان با انجام پت اسکن و استفاده از یک رادیو ردیاب جدید به نام C-11 PIB ، از تجمع پلاک های بتا آمیلوئید در مغز زنده تصاویر تهیه کرده اند.

درمان بیماری آلزایمر

اگرچه هیچ درمانی برای بیماری آلزایمر وجود ندارد ، اما پزشک با تجویز داروهای مختلف از جمله ممانتین ، ریواستیگمین ، آدوکانوماب ، دونپزیل ، گالانتامیل و ... به کاهش پیشرفت بیماری و کنترل علائم کمک می کند. افزون بر این تغذیه سالم ، مصرف ویتامین های گروه ب و ویتامین دی و فولیک اسید ، ورزش کردن ، یاد گرفتن مهارتهای جدید ، مصرف مکمل های دارویی ، ترک الکل و سیگار و مدیتیشن برای کنترل علائم و کند کردن روند بیماری کمک کننده است.

منبع :

https://www.radiologyinfo.org/en/info/alzheimers

شماره تماس : 0133417 - 09116184803

اینستاگرام : https://instageram.com/tasvirbardarinegah

سایت : https://nmamic.ir/

آدرس : رشت بلوار انصاری روبروی بانک سپه کوچه مسعود