نگاه . آتیه . مارلیک

Negah. Marlik. Atiyeh. Medical Imaging Center

 

سی تی اسكن و انواع آن

 

 

 

 

سی تی اسکن یا همان توموگرافی کامپیوتری نوعی عکس برداری به واسطه اشعه ایکس و کامپیوتر است که از زوایای مختلف بدن تصاویر تهیه می کند و قادر به بررسی مشکلات مختلف بدن همچون ستون فقرات ، مغز ، قفسه سینه  و... است. در سی تی اسکن تصاویر به کمک کامپیوتر در کنار هم قرار می گیرند و یک تصویر سه بعدی از ناحیه مد نظر ارائه می دهد که در ادامه بیشتر آن را مورد بررسی قرار می دهیم.

دستگاه سی تی اسکن

دستگاه سی تی اسکن شامل یک تخت است که دستگاهی به شکل لوله بزرگ دور آن را احاطه کرده که البته ابتدا و انتهای دستگاه باز است. بدین جهت بیمار بر روی تخت سی تی اسکن دراز می کشد و باید در حین انجام سی تی بی حرکت بماند تا در اتاق دیگر ، کارشناس سی تی اسکن با انجام اکسپوز اشعه ایکس از داخل بدن بیمار تصاویر تهیه کند. تصاویر گرفته شده به کامپیوتر سی تی اسکن ارسال می شود و کارشناس سی تی با جمع آوری تصاویر و انجام بازسازی های لازم اعم از کرونال و ساژیتال و سه بعدی به پزشک این امکان را می دهد تا تصاویر را جداگانه بررسی کند.

دستگاه سی تی اسکن شامل اسکنرهای سی تی 4 ، ۸ ، 16 ، 32 ، 64 ، 128 اسلایس یا برش است و دستگاه سی تی اسکن مرکز نگاه ۸ اسلایس می باشد. همچنین با پیشرفت علوم و فنون امروزه سی تی اسکن های 256 ، 320 و 640 اسلایس هم اختراع شده است.

چرا به سی تی اسکن نیاز داریم ؟

سی تی اسکن برای تشخیص و درمان طیف وسیعی از بیماری ها از جمله سرطان ها ، مشکلات استخوانی و ترومای مغزی یا استخوانی به کار می رود و برای تعیین محل قرار گیری سرطان ، اندازه آن و نزدیک بودن آن به سایر اندام های مجاور بسیار کاربردی است. همچنین سی تی اسکن در بسیاری از موارد می تواند به پزشکان کمک کند تا تصمیم درست تری در رابطه با تشخیص و درمان بیماری بگیرند. از طرفی حین درمان برای بررسی اثر بخش بودن و یا کاربردی نبودن درمان بیماران ، سی تی اسکن را تجویز می کنند.

آیا سی تی اسکن نیاز به آمادگی خاصی دارد ؟

سی تی اسکن بدون تزریق خیر. اما برای برخی بیمارها سی تی اسکن تزریقی تجویز می شود که در این روش ماده ای به نام ماده حاجب یا کنتراست خوراکی و تزریقی به بیمار داده می شود تا بنا به شرایطی که دارد نوع خوراکی آن را میل نماید و نوع تزریقی آن توسط سوزن به بدن تزریق شود. بدین لحاظ ماده حاجب کمک می کند تا بافت های بدن از جمله روده ها با وضوح  بیشتری نمایش داده شوند.

سی تی اسکن انواع متفاوتی دارد از جمله :

سی تی اسکن شکم : در این نوع تصویر برداری از ناحیه شکمی بیمار تصاویری برای تشخیص خون ریزی داخلی ، تومور ، آبسه ، بیماری های کبدی ، سنگ کلیه ، تشخیص درد در ناحیه شکم و موارد مشابه انجام می شود. در این نوع اسکن ممکن است نیاز به تزریق و یا خوردن ماده حاجب داشته باشید تا مشکل با وضوح بیشتری در دستگاه سی تی اسکن نمایش داده شود.

سی تی اسکن سر : از سی تی اسکن سر برای تشخیص خون ریزی های مغزی ، عفونت های مغزی ، هیدروسفالی ، نقص مادرزادی ، تروما ، سکته مغزی و ... استفاده می شود که گاهی ممکن است برای وضوح تصاویر از تزریق ماده حاجب به بدن استفاده کنند.

سی تی اسکن قفسه سینه : از سی تی اسکن قفسه سینه برای تشخیص علت سرفه ، درد در ناحیه قفسه سینه ، تنگی نفس ، شناسایی تومور ، آسیب به ناحیه سینه مانند قلب ریه دنده ها و ستون فقرات و ... استفاده می شود و گاهی برای بیمار سی تی اسکن تزریقی تجویز می شود تا بافت های اطراف سرطان واضح دیده شوند.

سی تی اسکن لگن : سی تی اسکن لگن برای تشخیص خونریزی های داخلی ، تشخیص سرطان ها ، سنگ مثانه ، تشخیص درد در ناحیه لگن ، مشکلات رحم در زنان ، مشکلات پروستات در مردان ، انسداد روده و... تجویز می شود. این نوع سی تی اسکن اندام های تناسلی ، روده ها ، مثانه و... را در بر می گیرد. گاهی برای انجام سی تی اسکن های لگن باید از خوردن و یا نوشیدن بپرهیزید و یا از ماده حاجب برای وضوح بیشتر استفاده نمایید. استفاده از ماده حاجب در صورت نوشیدن ممکن است باعث یبوست شود و یا رنگ مدفوع را تغییر دهد که امری طبیعی است و عوارض دیگری ندارد.

سی تی اسکن استخوان : معمولا مشکلات مربوط به شکستگی استخوانی و انواع تروما با سی تی اسکن استخوان بخوبی تشخیص داده می شود و بیشتر بدون تزریق انجام می شود مگر در شرایط ایجاد تومور استخوانی که پس از سی تی اسکن ساده با تشخیص پزشک ممکنست نیاز به کنتراست تزریقی باشد. بدین ترتیب سی تی اسکن نسبت به رادیولوژی ساده با اشعه ایکس تصاویر بهتر و واضح تری از استخوان ها یا حتی بافت های نرم تاندون و ماهیچه های کنار استخوان را نشان می دهد.

سی تی آنژیوگرافی : سی تی آنژیوگرافی عروق از جمله سی تی آنژیوگرافی مغز و کاروتید به منظور بررسی شریانها و وریدها برای تشخیص آنوریسم یا انسداد و گرفتگی عروق بکار می رود که با تزریق ماده حاجب انجام می شود. و یا سی تی آنژیو کلیه به منظور بررسی سرخرگها و سیاهرگهای کلیه خصوصا زمان پیوند کلیه تجویز می شود.

سی تی اسکن کولونوگرافی : سی تی اسکن کولونوگرافی یا همان کولونوسکوپی مجازی در واقع یک جایگزین برای افرادی است که به دلیل خطر بیهوشی و یا انسداد روده ، قادر به انجام کولونوسکوپی نیستند و از روش سی تی اسکن استفاده می کنند. این روش در مقایسه با کولونوسکوپی معمولی اطلاعات بیشتری را در اختیار پزشک قرار می دهد چرا که علاوه بر روده ، بافت ها و اندام های مجاور را نیز به نمایش می گذارد.

مدت زمان انجام سی تی اسکن چقدر است ؟

عموما سی تی اسکن سریعتر از ام آر آی انجام می شود و سی تی اسکن مغز در حدود ۵ دقیقه ، سی تی ریه ۱۰ دقیقه و سی تی شکم و لگن تزریقی نیم ساعت بطول می انجامد. همچنین برخی از انواع سی تی اسکن نظیر شکم و لگن نیاز به تصاویر تاخیری دارد که باید پس از تخلیه مثانه بیمار تهیه شود و به مدت زمان انجام سی تی اسکن اضافه می کند.

نکات

  1. قبل از انجام اسکن جواهرات ، لباس زیر ، گیره مو ، اشیاء  و طلا را بیرون از اتاق در بیاوردید و به همراه خود وارد اتاق نیاورید چرا که فلزات با تصاویر تولید شده توسط اسکنر تداخل دارد.
  2. سی تی اسکن تزریقی نیاز به ناشتایی دارد که باید بر طبق دستورالعمل های مرکز تصویربرداری عمل کنید.
  3. در صورت باردار بودن پزشک خود را در جریان بگذارید. به دلیل اینکه افراد باردار به دلیل تاثیر سوء اشعه ایکس بر روی جنین نمی توانند سی تی اسکن و دیگر تصویربرداری های با اشعه ایکس انجام دهند.

شماره تماس : 0133417 - 09116184803

اینستاگرام : https://instageram.com/tasvirbardarinegah

سایت : https://nmamic.ir/

آدرس : رشت بلوار انصاری روبروی بانک سپه کوچه مسعود