سونوگرافی شکم نوعی آزمایش تصویر برداری پزشکی به کمک امواج اولتراسوند است که برای بررسی اندام های داخل شکم همچون کبد و کیسه صفرا و ... استفاده می شود. همچنین با این روش ، برخی از رگ های خونی منتهی به این اندام ها را نیز می توان مشاهده نمود. این آزمایش کاملا به صورت غیر تهاجمی انجام می شود که به پزشکان در تشخیص و درمان شرایط پزشکی کمک بسزایی می کند.
در سونوگرافی از امواج فراصوت با فرکانس بسیار بالا که قابل شنیدن نیست ، برای تولید تصاویر استفاده می شود که به آن تصویر برداری اولتراسوند نیز گفته شده و از آنجایی که اولتراسوند تصاویر را در زمان واقعی ثبت می کند ، می تواند ساختار و حرکت اندام های داخلی بدن را نشان دهد بطوریکه این تصویر برداری حتی می تواند جریان خون را در رگ های خونی نشان دهد.
دستگاه سونوگرافی برخلاف اشعه ایکس بیمار را در معرض خطر اشعه یونیزان قرار نمی دهد و با ایجاد امواج فراصوت با فرکانس بالا که بی خطر است ، تصاویری از اندام ها و ساختار های داخل بدن تولید می کند که این تصاویر در بازگشت امواج فراصوت از ساختارهای داخل شکم بیمار توسط کامپیوتر دستگاه سونوگرافی دریافت می شود.
در زمان انجام سونوگرافی ، پزشک پروب دستگاه را بر روی شکم بیمار قرار داده و حرکت می دهد تا امواج فراصوت به داخل اندام ها و ساختارهای درونی شکم انتقال یابد. این امواج به مانند پژواک از اعضای داخل شکم منعکس شده و به مبدل دستگاه سونوگرافی باز می گردد و مبدل این امواج بازگردانده شده را پردازش کرده و در کامپیوتر دستگاه سونوگرافی به صورت تصاویر قابل تفسیر از اندام های داخلی شکم ارائه می شود.
مقالات مرتبط : سونوگرافی
جالب است بدانید که امواج فراصوت بسته به نوع بافت و اندامی که در داخل بدن مواجه می شود ، با سرعت متفاوت حرکت کرده بطوریکه از استخوان بسیار سریع اما از هوا به آرامی عبور می کند و این سرعت و میزان بازگشت امواج فراصوت است که توسط مبدل دستگاه سونوگرافی از انواع بافتهای داخل شکم تفسیر می شود. از سوی دیگر قبل از قرار دادن پروب دستگاه سونو ، پزشک از ژل التراسوند بر روی پوست استفاده می کند تا پروب به راحتی بر روی پوست شکم قابل حرکت باشد و هوای بین پوست و پروب را برای ایجاد رسانایی صدا به بهترین وجه از بین می برد.
امحاء و احشاء شکمی شامل کبد ، کیسه صفرا ، مجاری صفراوی ، طحال ، آئورت شکمی ، پانکراس یا لوزالمعده و کلیه ها در سونوگرافی شکم قابل مشاهده است بطوریکه می توان با این روش اندازه و محل این اندام های داخلی شکم و مشکلات مربوط به آنها را مشاهده کرد. از جمله مواردی که با سونوگرافی شکم قابل بررسی است ، انواع کیست کبدی یا کلیوی و ... ، انواع تومور ، آبسه ، انسداد ( مانند انسداد مجاری صفراوی ) ، انسداد یا لخته شدن خون در عروق ، عفونت ، سنگ ( کلیه یا کیسه صفرا ) ، بررسی اندازه آئورت شکمی برای تشخیص آنوریسم آئورت و ... می باشد.
چرا سونوگرافی شکم انجام می شود ؟
سونوگرافی شکم به دلایل مختلف اعم از پیدا کردن علت درد شکمی ، علت عفونت کلیه ، تشخیص یا نظارت بر تومور ها و سرطان ، یافتن علت تورم اندام های شکمی ، یافتن سنگ در کیسه صفرا یا کلیه ، یافتن علت تب ، یافتن علت آزمایش خون غیر طبیعی مانند عملکرد کبد یا کلیه و ... انجام می گیرد.
مقالات دیگر : بررسی رشد جنین با سونوگرافی
سونوگرافی شکم چگونه انجام می شود ؟
جهت انجام تصویر برداری ابتدا دراز می کشید ، سپس یک ژل شفاف بر پایه آب یا ژل سونوگرافی بر روی شکم استفاده می شود که به انتقال امواج صوتی کمک می کند. سپس یک پروب دستی بر روی شکم حرکت داده می شود. ممکن است حین تصویر برداری لازم باشد تا موقعیت خود را تغییر دهید تا پزشک بتواند به مناطق مختلف اندام های داخل شکمی دسترسی داشته باشد و یا ممکن است لازم باشد حین تصویر برداری نفس خود را برای چند ثانیه حبس کنید. در بیشر مواقع ، انجام سونوگرافی کمتر از نیم ساعت طول می کشد.
چگونه برای سونوگرافی آماده شویم ؟
نحوه آماده شدن افراد برای انجام سونوگرافی با توجه به مشکلی که دارند متفاوت است اما ممکن است از شما خواسته شود تا چند ساعت از خوردن و آشامیدن بپرهیزید. عموما برای سونوگرافی کبد و کیسه صفرا نیاز به ناشتایی 8 ساعته و عدم مصرف شیر و لبنیات و غذاهای خیلی چرب قبل از این 8 ساعت دارد البته مصرف مایعات نظیر آب و آبمیوه و چای بلامانع است.
چه عواملی بر نتیجه سونوگرافی شکم تاثیر گذار است؟
چاقی شدید خصوصا افراد با شکم بسیار بزرگ ، گاز روده ، عدم ناشتایی ( برای بررسی کبد و کیسه صفرا ناشتا بودن ضروری است ) در نتایج سونوگرافی شکم تاثیر گذاشته و دقت آن را کاهش می دهد.
مقالات دیگر : تشخیص کبد چرب با فیبرواسکن
سونوگرافی داپلر رنگی یا کالرداپلر
نوعی از سونوگرافی به نام داپلر رنگی یا کالرداپلر و یا دوپلکس نامیده می شود که سرعت و جهت جریان خون در سرخرگ ها و سیاهرگهای شکم را بخوبی نشان می دهد و در بررسی آئورت شکمی یا عروق کلیه و یا عروق ورید پورت و ... در شکم کاربرد دارد. جالب است بدانید که بر خلاف سونوگرافی ، امواج فراصوت در زمان انجام داپلر رنگی قابل شنیدن هستند. از جمله کاربردهای دیگر سونوگرافی کالرداپلر می توان به کالرداپلر کاروتید به منظور بررسی عروق شریانها و وریدهای گردن و یا کالرداپلر وریدی پاها برای بررسی تنگی یا انسداد احتمالی در سیاهرگها و امثالهم اشاره کرد.
ظاهر تجهیزات سونوگرافی چگونه است ؟
دستگاه سونوگرافی از یک کامپیوتر ، مانیتور ویدئو و یک هندپیس یا پروب متصل تشکیل شده است که پروب دستگاه کوچکی است که شبیه به میکروفون بوده بطوریکه در برخی آزمایش های سونوگرافی بسته به نوع تصویر برداری ممکن است از پروب مخصوص استفاده شود. پروبها امواج فراصوت غیر قابل شنیدن با فرکانس بالا را به داخل بدن می فرستند و به پژواک های برگشتی گوش می دهند تا تصویر سونوگرافی بلافاصله بر روی مانیتور قابل مشاهده شود که در این بین کامپیوتر تصویر را بر اساس دامنه و فرکانس و زمان لازم برای بازگشت سیگنال اولتراسوند به مبدل ایجاد می کند. همچنین در نظر می گیرد که صدا از چه نوع ساختار بدن و یا بافتی عبور می کند.
آیا سونوگرافی خطر دارد ؟
سونوگرافی هیچ خطری ندارد چرا که در آن از امواج بی خطر فراصوت استفاده می شود و بر خلاف دیگر دستگاه ها نظیر سی تی اسکن یا رادیولوژی یا پت اسکن پرتوهای یونیزان در آن بکار نمی رود.
شماره تماس : 0133417 - 09116184803
اینستاگرام : https://instageram.com/tasvirbardarinegah
سایت : https://nmamic.ir/
آدرس : رشت – بلوار انصاری – روبروی بانک سپه – کوچه مسعود
كلیه حقوق این سایت مربوط به مركز تصویربرداری پزشكی نگاه میباشد.