تشخیص گرفتگی عروق با داپلر رنگی

بیماریهای عروقی یا واسکولوپاتی ، عروق خونی که وظیفه حمل اکسیژن و دیگر مواد مغذی در بدن و خروج مواد زائد از بدن را بر عهده دارد تحت تاثیر قرار گیرد. بدین لحاظ پلاک که از چربی و کلسترول ساخته شده در عروق خونی باعث انسداد شریان ها یا وریدها می گردد. در ادامه به توضیح درباره تشخیص گرفتگی عروق با داپلر رنگی می پردازیم.

بیماری های عروقی چیست ؟

بیماری های عروقی از انواع بیماریهایی هستند که بر رگهای خونی ( شریان یا سرخرگ ، ورید یا سیاهرگ ، مویرگ ها ، رگهای لنفاوی ) و سیستم گردش خون تاثیر می گذارند و زمانی اتفاق می افتند که یک وضعیت غیر طبیعی بر رگ های خونی تاثیر گذاشته و می تواند اغلب منجر به ناتوانی در فرد و یا حتی مرگ شود. از عوامل موثر بر ایجاد بیماری های عروقی افزایش چاقی ، افزایش سن و دیابت نوع دوم می باشد.

از آنجایی که سیستم عروقی بسیار پیچیده و گسترده است ، بیماری ها می توانند در هر نقطه از بدن به اشکال مختلفی ظاهر شوند و اغلب با سایر بیماری ها مانند دیابت و یا بیماری قلبی رخ می دهد.

لازم به توضیح است که رگهای خونی لوله های الاستیک مانندی هستند که همچون شریانها خون را از قلب دور می کنند یا وریدها خون را به قلب می رسانند و یا مویرگها که شریانها و رگهای کوچک را به هم متصل کرده و اکسیژن و مواد مغذی را تمامی بافتهای بدن رسانده و در مقابل ضایعات و ناخالصیها را از اندامهای بدن دور می کنند.

انواع بیماری های عروقی

بیماری شریان محیطی

بیماری شریان محیطی ( شریان کرونری قلب یا شریان محیطی خارج از قلب ) با انباشت پلاک ها یا رسوبات کلسترول در عروق خونی ( تصلب شرایین ) باعث باریک شدن عروق خونی و گردش خون کمتر در عروق می شود که در نهایت باعث ایسکمی یا جریان خون ناکافی در بافت مورد نظر می شود.

انسداد و گرفتگی عروق پا : که می تواند منجر به قطع کامل گردش خون در پا و ابتلا به قانقاریا و از دست دادن پا گردد.
بیماری شریان کلیوی : شامل انسداد در شریانهای کلیوی و بروز نارسایی کلیه می باشد.
سندرم ایسکمیک روده : انسداد رگهای خونی که به سیستم گوارشی ختم می شود.
پدیده رینود : اسپاسم شریانهای کوچک انگستان دست یا پا در اثر سرما یا استرس
سندرم گیر افتادن شریان پوپلیتئال زانو : در این بیماری عروقی نادر که در ورزشکاران جوان اتفاق می افتد ، عضلات و تاندون های نزدیک به زانو باعث فشرده شدن شریان پوپلیتئال شده که منجر به محدود کردن گردش خون به پایین می شود و شریان آسیب می بیند.
بیماری برگر : علت این بیماری ناشناخته است و شریان ، ورید ، عصب کوچک و متوسط را درگیر کرده و با مصرف سیگار در ارتباط است. در این بیماری شریانهای پاها و دستها مسدود شده و با کمبود خون یا ایسکمی به انگشتان دست و پا ، انسداد شدید رخ می دهد و ممکنست بافتهای بدن بمیرد و دست یا پای آسیب دیده قطع شود.

مقالات دیگر : تشخیص واریس با داپلر رنگی وریدهای پا

مشکلات شریان کاروتید

مشکلات شریان کاروتید در دو شریان کاروتید اصلی در گردن رخ می دهد که شامل موارد زیر است :

بیماری شریان کاروتید : با انسداد و باریک شدن در شریان های تغذیه کننده از مغز ، باعث سکته یا TIA ( حملع ایسکمیک گذرا ) می گردد.
تومور کاروتید : که در اطراف شریان کاروتید در بافت عصبی رشد می کند.
آنوریسم شریان کاروتید : شامل برآمدگی دیواره شریان کاروتید و ضعیف کردن و پارگی دیواره شریان می شود.
تشریح شریان کاروتید : پارگی یک لایه از دیواره شریان کاروتید و نشت خون بین لایه های دیواره شریان

بیماری های وریدی

وریدها یا سیاهرگها لوله های منعطف توخالی دارای فلپ هستند که دریچه نام دارد. زمانی که ماهیچه ها منقبض می شود ، دریچه های یک طرف باز شده تا خون در رگها به حرکت در آید اما با شل شدن ماهیچه دریچه ها بسته بشده و جهت جریان خون در یک جهت در رگها حفظ می شود. در صورتی که دریچه های داخل وریدها بطور کامل بسته نشوند ، خون در هر دو جهت جریان پیدا می کند و با شل شدن عضلات دریچه های آسیب دیده دیگر نمی توانند خون را حفظ کنند.

بدین ترتیب خون در وریدها انباشته می شود و منجر به تورم و بر آمدگی در زیر پوست به مانند طناب می شوند. در ادامه خون در وریدها آهسته تر حرکت کرده و ممکنست به کنار دیواره ورید بچسبد و لخته های خون ایجاد شود که با علائمی نظیر درد و تورم ، ضربان و خارش و سنگینی همراه است.

وریدهای عنکبوتی : ترک های قرمز و بنفش بر روی زانو ، ران و ساق پا که در اثر تورم مویرگهای پا ایجاد می شود.
وریدهای واریسی : وریدهای متورم ، بنفش رنگ و برآمده ( به دلیل آسیب دیدگی دریچه های وریدی ) که در زیر پوست قابل رویت است.
سندرم کلیپل-ترناونی : اختلال عروقی مادرزادی که نادر است.
سندرم خروجی قفسه سینه : فشردگی و آسیب یا تحریک عصب یا شریان ها و وریدها در قسمت تحتانی گردن ، بالای قفسه سینه و زیربغل
سندرم می-ترنر : فشرده شدن شریان ایلیاک راست و ورید ایلیاک چپ با خطر ترومبوز وریدهای عمقی اندام تحتانی چپ یا DVT
نارسایی مزمن وریدی : اگر دیواره یا دریچه های وریدی درست کار نکنند ، بازگشت خون از پا به قلب سخت شده و نارسایی مزمن وریدی رخ می دهد.

مقالات دیگر : آشنایی با سونوگرافی کالرداپلر کاروتید

لخته شدن خون

لخته خون در اثر انعقاد خون و تبدیل شدن خون مایع به جامد ایجاد می شود و زمانی که لخته خون در عروق خونی تشکیل شد می تواند از طریق گردش خون حرکت کرده و به نواحی دیگر بدن و باعث مشکلاتی از جمله سکته مغزی یا قلبی و آمبولی ریه ، درد شدید پا ، اشکال در راه رفتن ، از دست دادن پا و ... شود.

از دلایلی که باعث انعقاد بیش از حد خون و ایجاد لخته خون در شریانها و وریدها می شود ، وراثت ، سطوح بالای فیبرینوزن ، فاکتور8 و پروترومبین در خون ، پروتئین های ضد انعقاد طبیعی یا رقیق کننده خون کافی نظیر آنتی ترومبین ، پروتئینهای C , S و آنتی بادی های ضد فسفولیپید در گردش خون را می توان نام برد.

آمبولی ریه : لخته خون از ورید جدا شده و به ریه می رسد.
ترومبوز وریدهای عمقی : لخته خون در وریدهای عمقی تشکیل می شود.
ترومبوفلبیت سطحی : لخته شدن خون در وریدهای زیر لایه سطحی پوست
ترومبوز ورید زیربغل : یا سندرم پاژه شروتر که در بسیاری از ورزشکاران جوان دیده می شود که در اثر فشرده شدن استخوان ترقوه ، دنده اول ، عضبه اطراف یک ورید زیربغل یا جلوی شانه ورید ساب ترقوه ، لخته خون ایجاد می شود.

آنوریسم آئورت

آنوریسم به برآمدگی غیرطبیعی در دیواره عروق خونی گفته می شود اگرچه ممکنست در هر عروقی رخ دهد اما در آئورت که رگ اصلی خون است که از قلب بیرون می آید بیشتر اتفاق می افتد. از انواع آنوریسم آئورت می توان به آنوریسم آئورت شکم و آنوریسم آئورت توراسیک اشاره کرد.

دیسپلازی فیبروماسکولار

این بیماری که جزو بیماریهای نادر در علم پزشکی است ، بیمار با رشد سلولهای غیر طبیعی در دیواره شریان متوسط و بزرگ رو به رو می شود که باعث می شود شریانهای تحت تاثیر مهره دار بنظر رسیده و باریک شوند که به مشکلات شریانی نظیر آنوریسم دیسکسیون منجر می شود.

لنف ادم

سیستم لنفاوی بدن شامل عروق و غدد لنفاوی گسترده است که وظیفه هماهنگ کردن عملکرد سیستم ایمنی بردن برای محافظت از بدن در برابر بیماریها و ... را بر عهده دارد. لنف ادم به دلیل از بین رفتن یا آسیب دیدن عروق لنفاوی رخ می ده که با تجمع غیر طبیعی مایع همراه است.

چه کسانی در معرض خطر ابتلا به گرفتگی عروقی هستند ؟

بیماری های عروقی می تواند هر کسی را تحت تاثیر قرار دهد. ازین رو برخی عوامل می توانند شما را در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به بیماری عروقی قرار دهد همچون رژیم غذایی ، سن و ژنتیک. بدین جهت آشنایی با عوامل خطر می تواند شما را در پیشگیری و یا مدیریت بهتر بیماری های عروقی کمک کند ، گرچه برخی از عوامل همچون ژنتیک در خطر ابتلا به گرفتگی عروق قابل تغییر نیستند.

بعنوان مثال شریان های کاروتید معمولا با تجمع پلاک متشکل از چربی ، کلسترول ، کلسیم و سایر موادی که در جریان خون در گردش هستند ، باریک می شود اما تشخیص و درمان به موقع شریان کاروتید باریک می تواند خطر سکته ی مغزی را کاهش دهد.

تشخیص گرفتگی عروق با داپلر رنگی

اگر علائم و یا احساس تورم در پاها دارید ممکن است پزشک از سونوگرافی داپلر رنگی برای دیدن آنچه در حالت وقوع است استفاده کند. این تصاویر نشان می دهد که خون در کدام ناحیه کاهش یافته و یا متوقف می شود که می تواند به معنای لخته شدن خون در آن ناحیه باشد. در این روش از امواج صوتی برای تولید تصاویر استفاده می شود و اشعه ایکس در این آزمایش نقشی ندارد ، در نتیجه یک روش ایمن به شمار می آید.

علاوه بر یافتن لخته خون ، از سونوگرافی داپلر رنگی می توان برای نمایش جریان خون در رگ ها ، نمایش عروق مسدود شده و یا نتایج پس از درمان استفاده نمود. از سوی دیگر از سونوگرافی داپلر رنگی بر روی شکم نیز می توان استفاده نمود بطوریکه این روش برای مشکلات جریان خون در کبد ، کلیه ها ، پانکراس و یا طحال آنوریسم آئورت شکمی و یا برای بررسی جریان خون به جنین در دوران بارداری مورد استفاده قرار می گیرد.

سونوگرافی داپلر رنگی در تشخیص موارد زیر کمک کننده است :

انسداد شریانی
لخته شدن خون
دریچه های وریدی ضعیف در پا یا نارسایی وریدی
نقص دریچه قلب
بیماری های مادرزادی قلبی
بیماری شریان محیطی یا کاهش گردش خون در پا
آنوریسم یا شریانهای برآمده
باریک شدن شریان گردن یا تنگی شریان کاروتید

سونوگرافی داپلر رنگی با اندازه گیری سرعت تغییر فرکانس ، سرعت جریان خون را بصورت تقریبی اندازه گیری می کند

آمادگی های قبل از داپلر رنگی برای تشخیص گرفتگی عروق

داپلر رنگی عروق دست یا پا یا کاروتید نیاز به آمادگی قبلی ندارد.
سونوگرافی داپلر شکم یا کبد : بنا به دستور پزشک نیاز به 6 الی 12 ساعت ناشتایی می باشد. تنها در صورت مصرف داروی خاص بیمار می تواند با آب میل کند.

در طول آزمایش چه اتفاقی می افتد؟

ابتدا بیمار بر روی تخت دراز می کشد. سپس پزشک از نوعی ژل مخصوص بر روی ناحیه مد نظر استفاده می کند بطوریکه این ژل می تواند به حرکت امواج صوتی کمک کند و نتایج بهتری ارائه دهد. سپس از یک پروب استفاده می کند که از نظر ظاهری به میکروفون شباهت دارد و همانطور که پروب را بر روی بدن حرکت می دهد در همان حین امواج صوتی را به بدن بیمار ارسال می شود. سپس امواج از سلولهای خونی ، اندام ها و سایر اعضای بدن منعکس می شود و در نهایت به دستگاه سونوگرافی باز می گردد.

در ادامه مانیتور دستگاه سونوگرافی تمامی امواج صوتی را دریافت می کند و آن ها را به تصاویری متحرک تبدیل می کند که به صورت زنده بر روی صفحه نمایش قابل مشاهده است. این آزمایش کاملا ایمن و بدون درد است و از اشعه مضر در آن استفاده نشده است. پزشک معمولا نتیجه را حین آزمایش به شما اعلام می کند و در صورت وجود لخته گاها ممکن است طی چند روز آینده مجددا نیاز به تکرار آزمایش باشد تا از وضعیت لخته و یا رشد آن با خبر شوند.

شماره تماس : 0133417 - 09116184803

اینستاگرام : https://instageram.com/tasvirbardarinegah

سایت : https://nmamic.ir/

آدرس : رشت – بلوار انصاری – روبروی بانک سپه – کوچه مسعود