‹ بازگشت

تشخیص سنگ کلیه با سی تی اسکن

تشکیل رسوبات معدنی در کلیه که بسیار سفت و سخت است ، سنگ کلیه نامیده می شود که با درد شدید کلیه همراه است. آمارها نشان داده یک نفر از هر ده نفر در مقطعی از زندگی خود به سنگ کلیه مبتلا می شود. برای تشخیص سنگ کلیه می توان از تصویربرداری های پزشکی نظیر سونوگرافی ، اشعه ایکس و سی تی اسکن کمک گرفت که در ادامه به توضیح درباره تشخیص سنگ کلیه با سی تی اسکن می پردازیم.

سنگ کلیه

سنگ کلیه رسوبات سختی است که از مواد معدنی و نمک تشکیل شده و در فضای داخلی کلیه شکل می گیرد و حتی ممکنست هر بخشی از دستگاه ادراری را تحت تاثیر قرار دهد و می تواند باعث انسداد حالبهای کلیه یا همان مسیر یا مجرای باریک که کلیه را به مثانه وصل می کند ، گردد.

اغلب زمانی که ادرار غلیظ می شود سنگ ایجاد شده و به مواد معدنی اجازه می دهد تا متبلور شوند و به هم بچسبند. از عواملی که باعث تشکیل سنگ کلیه می شود ، رژیم غذایی نامناسب ، اضافه وزن ، مصرف برخی از داروها و مکمل ها از را می توان نام برد. لازم به ذکر است که دفع سنگ کلیه می تواند بسیار دردناک باشد اما اگر به موقع تشخیص داده شوند معمولا بدون آسیب قابل دفع هستند.

بسته به شرایط افراد ، ممکن است برای دفع سنگ کلیه به چیزی جز مصرف داروهای مسکن و آب زیاد  نیاز نداشته باشند ، اما اگر سنگ کلیه در دستگاه ادراری گیر کند و با عفونت ادراری همراه باشد یا عوارضی ایجاد کند ، ممکن است به جراحی سنگ کلیه با لیزر باشد. در صورت افزایش ابتلا به سنگ کلیه های مکرر ، پزشک ممکن است درمان پیشگیرانه ای برای کاهش خطر ابتلا توصیه کند.

علائم سنگ کلیه

جالب است بدانید که سنگ کلیه معمولا تا زمانی که در داخل کلیه حرکت نکند و وارد حالب ها نشود علائمی ایجاد نمی کند. اما در صورتی که سنگ کلیه در حالب ها گیر کند ممکن است جریان ادرار را مسدود کرده و باعث تورم کلیه و اسپاسم های دردناک شود که در این حالت ممکن است علائمی همچون درد شدید در پهلو ها و پشت ، درد در قسمت پایینی دنده ، درد هایی که حالت موجی داشته و شدت آن در نوسان است ، دیده شود.

اقزون بر این علائمی همچون ادرار رنگی با رنگ های قرمز صورتی و یا قهوه ای ، ادرار کدر یا بد بو ، نیاز مداوم به ادرار کردن ، دفع ادرار بیشتر از حد معمول ، حالت تهوع و استفراغ ، تب و لرز در صورت وجود عفونت در افراد مبتلا به سنگ کلیه مشهود است.

مقالات دیگر : انواع تصویربرداری پزشکی برای انحراف بینی

چه کسانی بیشتر در معرض ابتلا به سنگ کلیه هستند ؟

• سابقه خانوادگی یا شخصی : اگر فردی از خانواده سابقه سنگ کلیه داشته باشد و یا خود فرد در گذشته به سنگ کلیه مبتلا شده باشد احتمال ابتلای مجدد نیز دو چندان است.
• کم آبی بدن : کم آبی بدن و عدم نوشیدن آب کافی به صورت روزانه ، می تواند خطر ابتلا به سنگ کلیه را افزایش دهد خصوصا در افرادی که بیشتر عرق می کنند و یا در آب و هوای گرم ساکن هستند.
• رژیم های غذایی خاص : داشتن برخی از رژیم های غذایی که سرشار از پروتئین ، سدیم و قند است ممکن است خطر ابتلا به برخی از انواع سنگ کلیه را بیشتر کند.
• عفونت های مکرر : عفونت های مکرر دستگاه ادراری می تواند خطر ابتلا به سنگ کلیه را افزایش دهد.
• بیماری های گوارشی و جراحی معده : جراحی بای پس معده ، بیماری های التهابی روده ، اسهال مداوم و ... می تواند تغییراتی در فرایند گوارش ایجاد کند که بر جذب کلسیم و آب در بدن تاثیر گذار باشد و مقدار مواد سنگ ساز در بدن را افزایش دهد.
• چاقی : شاخص توده بدنی بالا ، دور کمر بزرگ و افزایش وزن می تواند خطر ابتلا به سنگ کلیه را بالا ببرد.

سنگ کلیه چگونه تشخیص داده می شود ؟

پزشکان اغلب سنگ کلیه را به واسطه سابقه پزشکی و علائم بیمار تشخیص می دهند. همچنین آزمایش ادرار برای بررسی عفونت و یافتن خرده سنگ و یا آزمایش خون به منظور بررسی عملکرد درست کلیه ها و ... تجویز می کنند. از سوی دیگر انواع تصویربرداری پزشکی نظیر رادیولوژی و یا سی تی اسکن در تشخیص سنگ کلیه و درمان به موقع آن نقش مهمی ایفا می کنند بطوریکه با این روشها می توان محل و اندازه سنگ را برای درمان تشخیص دارد.

لازم به توضیح است که پس از آنکه پزشک با علائم و سوابق پزشکی بیمار به سنگ کلیه شک کرد ، بزرگسالان باید سی تی اسکن انجام دهند ، به دلیل خطر تشعشع زنان باردار سونوگرافی و افراد زیر 16 سال سونوگرافی و اگر سونوگرافی چیزی نشان نداد ، سی تی اسکن با دوز اشعه پایین صورت گیرد.

• سونوگرافی کلیه ، حالب و مثانه :

سونوگرافی کلیه یک روش تصویربرداری پزشکی با امواج فراصوت یا اولتراسوند است که این امکان را می دهد که پزشک به صورت ایمن و با امواج بی خطر صوتی کلیه ، حالبها و مثانه بیمار را بررسی کند. بدین جهت سونوگرافی روشی عالی برای تشخیص سنگ کلیه است که به صورت درخشان ترین جسم در مانیتور سونوگرافی دیده می شود ، اگرچه در برخی موارد در سونوگرافی سنگ کلیه دیده نمی شود و نیاز به سی تی اسکن می باشد.

• رادیولوژی تزریقی IVP :

برای تشخیص سنگ کلیه گاها پزشک رادیولوژی تزریقی کلیه با اشعه ایکس یا IVP را تجویز می کند که نیاز به آزمایش خون و داروی تزریقی دارد. در صورتی که آزمایش خون بیمار مشکلی نداشت و یا به داروی تزریقی حساسیت نداشت ، انجام IVP بلامانع است. بدین ترتیب با انجام IVP اطلاعات کافی درباره سنگ کلیه ، انسداد حالبها و ... ارائه می شود تا به انتخاب نوع درمان کمک شود.

• سی تی اسکن :

سی تی اسکن که از اشعه ایکس برای ایجاد تصاویر از داخل بدن استفاده می کند ، تصاویر دقیق تری از سنگ کلیه و انسداد مجاری ادراری نسبت به رادیولوژی معمولی ارائه می دهد. متخصصان تشخیص سنگ کلیه با سی تی اسکن را یک روش استاندارد طلایی در نظر می گیرند. سی تی اسکن بدن انسان را در معرض اشعه قرار می دهد و بهتر است از دوز پایین برای تشخیص سنگ کلیه استفاده شود.

به طور معمول از سی تی اسکن معمولی بدون کنتراست تزریقی برای مشاهده سنگ کلیه استفاده می شود و نیازی به تزریق نمی باشد. اما گاهی برای تشخیص مواردی مانند تومورها و ... سی تی اسکن با کنتراست تزریقی و خوراکی انجام می گیرد که از طریق دهان و یا ورید ها به بدن وارد می شود بطوریکه این ماده به پزشکان کمک می کند تا اندام ها را با وضوح بیشتری مشاهده کنند.

مقالات دیگر : سی تی اسکن ریه

مزایای تشخیص سنگ کلیه با سی تی اسکن

1. سرعت بالای انجام و تشخیص
2. تصویربرداری آسان
3. دقت بالای سی تی اسکن
4. تشخیص سنگ کلیه در حدود ۹۵ تا ۹۷ درصد
5. توانایی تشخیص دیگر مشکلات داخل شکم نظیر آپاندیس

مزایای انجام سی تی اسکن بعد از درمان سنگ کلیه

1. بررسی دفع تمامی سنگها
2. رد باریک شدن یا التهاب مجاری ادراری
3. تشخیص عوارض احتمالی

عوارض سی تی اسکن

در سی تی اسکن از دوز کنترل شده و پایین اشعه ایکس استفاده می شود ، لذا این روش ایمن و کم خطر است. تنها در صورتی که سی تی اسکن بطور مرتب خصوصا در افراد مسن و اطفال انجام شود ، امکان ابتلا به سرطان را افزایش می دهد. همچنین سی تی اسکن به دلیل قرار گرفتن در برابر اشعه ایکس برای زنان باردار و جنین ممنوع است و بجای آن سونوگرافی توصیه می شود.

مطالعاتی در سال 2020 نشان داده که سی تی اسکن با دوز پایین خطر ابتلا به سرطان را افزایش نمی دهد. و مطالعه دیگری هم قرار گرفتن منظم در برابر اشعه ایکس برای انجام سی تی اسکن را 1.55 بیشتر از خطر ابتلا به سرطان خون و 2.55 بیشتر خطر ابتلا به سرطان تیروئید نشان داد.

شماره تماس : 0133417 - 09116184803

اینستاگرام : https://instageram.com/tasvirbardarinegah

سایت : https://nmamic.ir/

آدرس : رشت – بلوار انصاری – روبروی بانک سپه – کوچه مسعود