تعویض مفصل زانو یکی از روشهای درمانی به منظور کاهش درد ناشی از بیماری آرتریت می باشد که این افراد علاوه بر درد با مشکلاتی مانند تا کردن زانو ، راه رفتن ، بالا رفتن از پله ها و بلند شدن از صندلی و ... دست و پنجه نرم می کنند. ازین رو در صورتی که تنها یک قسمت زانو مشکل داشته باشد پزشک تنها همان قسمت را تعویض کرده اما در صورتی که کل مفصل نیاز به تعویض پیدا کند ، با تعویض کل آن انتهای استخوان ران و ساق پا تغییر شکل می دهد.
آمارها نشان داده ، از هر 4 بزرگسال در امریکا ، 1 نفر از آنها مبتلا به بیماری آرتریت هستند که این بیماری علت شایع درد مفاصل است که به گفته بیماران در قسمت زانو و لگن احساس می شود. هنگامی که درد فرد با فیزیوتراپی ، دارو درمانی و یا سایر روش های غیر جراحی قابل کنترل و تسکین نباشد ، لازم است جراحی تعویض مفصل زانو انجام شود. برای اطمینان از اینکه بیمار مورد مناسبی برای جراحی تعویض مفصل هست یا خیر ، نیاز است تا یک سری آزمایشات قبل از جراحی تعویض مفصل زانو انجام دهد که در ادامه بیشتر در مورد آنها توضیح می دهیم.
جراحی تعویض مفصل زانو به منظور جایگزین کردن مفصل زانوی آسیب دیده یا فرسوده انجام می شود که باعث بهبود عملکرد زانو و کاهش درد آن می گردد. در این جراحی ، استخوان و غضروف زانو با مفصل مصنوعی از جنس فلز و یا پلاستیک جایگزین می شود که در این باره پزشک جراح در ابتدا درباره مناسب بودن تعویض زانو با مفصل جدید و ثبات و دامنه حرکت و قدرت زانوی فرد را بررسی می کند که بدین منظور تصویربرداری با اشعه ایکس به نشان دادن میزان مشکلات زانو یا آسیب وارده کمک بسزایی می کند.
بدین جهت مفصل مصنوعی و تکنیک جراحی مناسب برای تعویض مفصل به مواردی از جمله سن و وزن بیمار ، اندازه و شکل زانوی بیمار و سطح فعالیت وی و همچنین سلامت کلی فرد بستگی دارد. مفصل مصنوعی بصورت لوله های سختی هستند که دارای یک مرکز نرم بوده و پزشک انتهای قسمت مصنوعی را در قسمت مرکزی نرم استخوان وارد می کند. با توجه به اینکه رباط ها نوارهای بافتی برای کمک به نگهداری مفاصل در کنار هم هستند ، در صورتی که این رباطها به اندازه کافی قوی نباشند ، پزشک جراح از ایمپلنت هایی برای اتصال آنها به هم استفاده می کند تا از یکدیگر جدا نشوند.
مقالات دیگر : بررسی امواج مورد استفاده در تصویربرداری پزشکی
چه نوع سی تی اسکن برای تعویض مفصل زانو انجام می شود ؟
قبل از جراحی تعویض مفصل زانو معمولا یک سی تی اسکن برای درک آناتومی خاص مفصل آسیب دیده گرفته می شود که بر اساس تصاویر سی تی اسکن ، پزشک ، جراحی را برنامه ریزی می کند و اندازه گیری های برش را محاسبه کرده که این کار به جراح کمک می کند تا مقدار لازم استخوان را در زوایای خاص بردارد. از طرفی تصاویر سی تی اسکن برای ایجاد یک مدل سه بعدی از زانوی بیمار استفاده می شود تا پزشک برنامه کاشت زانو کاملا اختصاصی را طراحی کند و یا اینکه بهترین ایمپلنت ساخته شده برای مفصل زانوی بیمار را انتخاب کند.
جراحی تعویض مفصل زانو چگونه انجام می شود ؟
جراحی تعویض مفصل زانو یکی از رایج ترین نوع عمل زانو است که معمولا یک تا دو ساعت طول می کشد و در آن انتهای پایینی استخوان ران و انتهای بالایی استخوان ساق پا با قطعات فلزی و پلاستیکی جایگزین می شود. مراحل اصلی تعویض کامل زانو عبارتند از :
آمادگی های قبل از جراحی تعویض مفصل زانو
اولین مرحله قبل از جراحی تعویض مفصل زانو ، ارزیابی ارتوپدی است که شامل موارد زیر است :
در مرحله اول بیمار باید توسط یک جراح ارتوپد معاینه شود تا قدرت و قابلیت حرکت زانوی فرد را تشخیص دهد و سپس به کمک آزمایش های تصویر برداری همچون رادیولوژی با اشعه ایکس ، سی تی اسکن و سایر روش ها همچون ام آر آی ، به پزشک کمک می شود تا دید بهتری از ناهنجاریها ، مشکلات و آسیبهای زانو داشته باشد. از طرفی تصویربرداری پزشکی در تعیین نوع ایمپلنت برای تعویض مفصل زانو کمک کننده است.
از سوی دیگر پزشک جراح ارتوپد با تجویز آزمایش خون به تعیین وضعیت استخوان و بافت نرم زانو می پردازد و در نهایت با بررسی این موارد نتیجه می گیرد که آیا جراحی تعویض مفصل زانو برای بیمار مناسب می باشد یا خیر.
پس از جراحی تعویض مفصل زانو ، پزشک مجددا آزمایشات و تصویربرداری هایی مانند رادیولوژی ریه ، الکتروکاردیوگرام و آزمایش خون و ادرار به منظور بررسی سلامت عمومی بدن پس از جراحی تجویر می نماید.
آیا جراحی تعویض مفصل زانو عوارض دارد ؟
جراحی تعویض مفصل زانو به مانند هر جراحی دیگر خطراتی مانند لخته شدن خون ، آسیب عصبی شامل بی حسی و درد و یا ضعف ، عفونت در محل برش و یا بافت عمیق تر ( که حتی ممکنست نیاز به جراحی داشته باشد ) و فرسودگی ایمپلت پس از چند سال را دارد. اگرچه شایع ترین محل لخته شدن خون در ساق پاست اما ممکنست به ریه برسد و منجر به آمبولی ریه پس از جراحی شده و به مرگ ختم شود ، ازین رو برای جلوگیری از لخته شدن خون ، پزشک جراح داروهای رقیق کننده خون را تجویز می کند.
لازم به ذکر است که اگرچه ایمپلنت های مورد استفاده در تعویض مفصل زانو بادوام هستند اما در اثر چندین سال استفاده مداوم شل و یا فرسوده شده که نیاز به جراحی برای تعویض قطعاتی از مفصل و یا کل مفصل دارد.
شماره تماس : 0133417 - 09116184803
اینستاگرام : https://instageram.com/tasvirbardarinegah
سایت : https://nmamic.ir/
آدرس : رشت – بلوار انصاری – روبروی بانک سپه – کوچه مسعود
كلیه حقوق این سایت مربوط به مركز تصویربرداری پزشكی نگاه میباشد.