‹ بازگشت

انواع تصویربرداری پزشکی برای تشخیص ضایعات کبدی  

ضایعات کبدی طیف وسیعی از آسیب شناسی را شامل می شود که دربرگیرنده ضایعات خوش خیم کبدی مانند همانژیوم تا ضایعات بدخیم مانند کارسینوم سلولی اولیه کبد و متاستاز می باشد. تصویر برداری پزشکی گامی مهم در تشخیص بیماری های کبد است که در ادامه بیشتر آن را مورد بررسی قرار می دهیم.

انواع ضایعات کبدی

ضایعات کبدی به رشد غیر طبیعی در سلولهای کبدی گفته می شود که ممکنست این ضایعات خوش خیم یا بدخیم باشند که عموما ضایعات خوش خیم دلایل متفاوتی داشته و جای نگرانی ندارند ( مانند همانژیوم ) اما در مقابل ضایعات بدخیم نظیر سرطان جدی تر است اما کمتر شایع می باشد.

انواع ضایعات خوش خیم کبدی

1. همانژیوم کبدی : عموما در 5 درصد از افراد بزرگسال دیده می شود و حاوی عروق خونی غیر طبیعی می باشد.
2. هیپرندولار کانونی : بیشتر در بانوان دیده می شود و شبیه اسکار یا سیروز کبدی است.
3. آدنوم کبدی : تومور نادر کبدی که در اثر مصرف استروئیدها نظیر قرص ضد بارداری اتفاق می افتد.
4. کیست کبدی : کیستها بصورت کیسه های پر از مایع دیده می شود که ممکنست از بدو تولد وجود داشته باشد و در سنین بالاتر رشد کرده و بزرگتر شود.

انواع ضایعات بدخیم کبدی 

1. کارسینوم هپاتوسلولار : که شایع ترین شکل تومورهای بدخیم کبدی می باشد و در اثر هپاتیت ویروسی و اعتیاد به الکل اتفاق می افتد.
2. کنسر متاستاتیک کبد : در صورتی رخ می دهد که تومورهای سایر نقاط بدن متاستاز شده و به کبد برسد.

عوامل موثر در ایجاد ضایعات کبدی

1. اسکار یا سیروز در اثر ابتلا به بیمارهای مزمن کبدی نظیر هپاتیت B  یا C و یا مصرف زیاد الکل اتفاق می افتد.
2. سیگار کشیدن
3. مصرف قرص های هورمونی نظیر قرص ضد بارداری

مقالات دیگر : بررسی امواج مورد استفاده در تصویربرداری پزشکی

انواع تصویر برداری برای شناسایی بیماری های کبدی

رادیولوژی ساده با اشعه ایکس

رادیولوژی ساده با اشعه ایکس به ندرت در ارزیابی هپاتومگالی کاربرد دارد و گاها توسط پزشک برای بیمار تجویز می گردد.

توموگرافی کامپیوتری یا سی تی اسکن

سی تی اسکن یا توموگرافی کامپیوتری یا CT scan  یکی از بهترین روشهای تصویربرداری برای ارزیابی ضایعات کبدی است که در آن از اشعه ایکس و کامپیوتر برای تصویربرداری و آنالیز تصاویر استفاده می شود. لازم به توضیح است که سی تی اسکن کبد باید حتما با تزریق ماده حاجب وریدی انجام گیرد تا ماده حاجب با شفاف کردن قسمت کبد ، ضایعات کبدی را بخوبی و واضحتر نمایان سازد. با استفاده از سی تی اسکن کبد می توان بیماریهای کبدی مانند سیروز ، بیماریهای متاستاتیک کبد ، بیماریهای هیپواسکولار و هیپرواسکولار نظیر ضایعات متاستاتیم کارسینوم سلول کلیوی ، ملانوم ، سرطان سینه و ... را تشخیص داد.

تشخیص بیماری های هیپواسکولار کبد در یک فاز وریدی و بیماریهای هیپرواسکولار کبد در دو فاز وریدی و شریانی میسر است و نیز بیشتر ضایعات خوش خیم و بدخیم کبدی در سه  فاز شریانی ، وریدی و پورتال یا تاخیری تشخیص داده می شود نظیر سیروز و کارسینوم سلولهای کبدی.

ام آر آی کبد

در تصویربرداری ام آر آی کبد که کاملا غیرتهامی است از میدان مغناطیسی قوی و امواج رادیویی برای تصویرداری استفاده می شود که ضایعات خوش خیم و بدخیم کبدی را بخوبی نمایان می سازد. در این روش در ابتدا یک آهنربای قوی پروتون ها را در بدن بیمار جابجا کرده و سپس از فرکانس رادیویی برای تبدیل انرژی این پروتون ها به تصویر کمک گرفته می شود. از آنجا که رنگ کنتراست به سرعت بخشیدن حرکت پروتون های بدن کمک می کند تا تصاویر واضح تر و بهتری از بدن بیمار گرفته شود  ، لذا ام آر آی کبد بیمار را نیز به صورت تزریقی با ماده گادولینوم انجام می دهند تا بهترین و دقیق ترین تصاویر برای ارائه به پزشک بدست آید.

عموما ام آر آی کبد ساختار کبد ، رشد غیر معمول توده در کبد ، جریان خون در کبد و مشکلات عروقی در کبد را نمایان می سازد و بطور کل ام آر آی در تشخیص ضایعات سرطانی و غیر سرطانی یا بدخیم و خوش خیم کبدی نقش بسزایی دارد. از جمله بیماریهایی که با ام آر آی کبد تشخیص داده می شود می توان به سیروز کبدی ، هپاتیت ، کبد چرب و ... اشاره کرد. از آنجا که در تصویربرداری ام آر آی از اشعه استفاده نمی شود و دقت بالایی دارد لذا نسبت به سی تی اسکن برای تشخیص مشکلات کبدی موثرتر است و پزشک ممکنست پس از انجام سی تی اسکن تزریقی کبد مجددا درخواست ام آر آی کبدی با تزریق برای تشخیص دقیق تر تجویز نماید.

مقالات دیگر : تفاوت ام آر آی و سی تی اسکن

ام ار سی پی

ام ار سی پی کبد نوعی تصویربرداری ام آر آی از کبد است که بدون تزریق و غیرتهاجمی انجام می شود و کبد ، مجاری صفراوی و کیسه صفرا و مشکلات و بیمارهای مربوط به آنها را بخوبی آشکار می سازد. نظیر سنگهای کیسه صفرا ، تومورهای خوش خیم یا بدخیم کبدی ، سنگهای مجاری صفراوی و دیگر ضایعات مربوطه.

سونوگرافی کبد

سونوگرافی با امواج فراصوت جزو اولین و ایمن ترین روش های تصویر برداری پزشکی در ارزیابی و غربالگری ضایعات کانونی و منتشر کبد به دلیل در دسترس بودن ، هزینه کم و غیر تهاجمی بودن آن است. لازم به توضیح است که سونوگرافی کبد می تواند ضایعات هیپواکوژنیسیتی ژنرالیزه نظیر هپاتیت حاد و ضایعات بدخیم کبدی منتشر را نمایان سازد و یا در تشخیص ضایعات هایپواکوئیک و هایپراکوئیک که در ضایعات خوش خیم و بدخیم کبدی دیده می شود موثر است.

فیبرو اسکن کبد

فیبرواسکن کبد یا الاستوگرافی کبد روشی است که در آن نظیر سونوگرافی از امواج بی خطر فراصوت استفاده می شود و برای بررسی بیشتر کبد خصوصا در افراد با وزن بالا که سونوگرافی کمک زیادی به آنها نمی کند ، برای تشخیص انواع گریدهای کبد چرب ، آسیبهای کبدی ، هپاتیتهای مزمن ، سیروز و فیبروز کبدی کمک گرفته می شود.

بیوپسی کبد

نمونه برداری یا بیوپسی کبد شامل برداشته قسمت کوچکی از بافت کبد برای بررسی بیشتر است که عموما تحت گاید سونوگرافی انجام می شود و پزشک رادیولوژیست با استفاده از سونوگرافی محل دقیق بافت را مشخص کرده و سپس با استفاده از سوزن بیوپسی اقدام به نمونه برداری می کند. عموما بیوپسی در صورت وجود مشکلات در بافت کبد و یا مشاهده تومور در کبد به منظور شناسایی خوش خیم یا بدخیم بودن ضایعه انجام می شود.

پزشکی هسته ای

توموگرافی گسیل پوزیترون و توموگرافی کامپیوتری با انتشار تک فوتون تکنیک های تصویر برداری هسته ای هستند که بیشتر برای تشخیص بد خیمی کبد و ارزیابی پاسخ به متاستاز کبدی ، عود و پیش آگاهی درمان استفاده می شود.

آنژیوگرافی

آنژیوگرافی توموگرافی کامپیوتری مولتی دتکتور یک روش تصویر برداری برای ارزیابی نئوپلاسم کبد برای مرحله بندی و برنامه ریزی جراحی با ارائه اطلاعات در مورد آناتومی عروق کبدی و آسیب شناسی پارانشیمی است.

تقسیم بندیهای دیگر ضایعات کبدی

ضایعات کبدی را به طور کلی به دو دسته کانونی و منتشر تقسیم کرده که ضایعات منتشر کبدی را می توان به بیماری های عروقی ، التهابی و ذخیره ای طبقه بندی کرد و ضایعات کانونی کبد خود به سه دسته کلینیکی اصلی تقسیم بندی می شود :

• ضایعات خوش خیمی که اگر بدون علامت باشند نیازی به درمان ندارند از جمله همانژیوم کبدی ، هیپر پلازی های ندولار کانونی ، کیست های خوش خیم کبدی.
• ضایعات خوش خیم که نیاز به درمان دارند از جمله آدنوم کبدی ، آبسه کبدی.
• ضایعات بدخیم شامل کارسینوم کبدی ، کلانژیوکارسینوما ، آنژیوسارکوم کبدی و متاستاز های کبدی.

از سوی دیگر ضایعات خوش خیم کبد را می توان بر اساس منشا بافتی به سه دسته طبقه بندی کرد :

• کلانژیوسلار : کیست کبدی ، سیتادنو صفراوی ، نئوپلاسم پاپیلاری داخل مجاری صفراوی ، کیست اطراف صفراوی ، آدنوم صفراوی داخل کبدی
• هپاتوسلولار : هیپرپلازی ندولار کانونی ، آدنوم کبدی
• مزانشیمی : همانژیوم ، لیپوم

شماره تماس : 0133417 - 09116184803

اینستاگرام : https://instageram.com/tasvirbardarinegah

سایت : https://nmamic.ir/

آدرس : رشت – بلوار انصاری – روبروی بانک سپه – کوچه مسعود