نگاه . آتیه . مارلیک

Negah. Marlik. Atiyeh. Medical Imaging Center

آیا سی تی اسکن تزریقی عوارض دارد ؟  

سی تی اسکن تزریقی روشی در تصویربرداری پزشکی است که در آن از اشعه ایکس و ماده حاجب تزریقی استفاده می شود که در زمان تصویربرداری با اشعه ایکس، ماده حاجب تزریقی به ورید دست تزریق شده تا باعث وضوح و شفافیت بیشتری گردد و به تشیص بیماریها خصوصا ضایعات پاتولوژیک و سرطانها کمک کند. اما آیا سی تی اسکن تزریقی عوارض دارد ؟ اگرچه داروی تزریقی سی تی اسکن بی خطر است و از طریق ادرار و مدفوع دفع می شود اما ممکنست عوارض جانبی خفیف تا شدید را در بر داشته باشد گرچه عوارض شدید بسیار نادر است.

سی تی اسکن تزریقی

سی تی اسکن نوعی روش تصویربرداری است که در آن از اشعه ایکس استفاده می شود و با ایجاد برش های مقطعی توسط کامپیوتر سی تی اسکن تصاویر واضحی از داخل بدن برای تشخیص بیماریها ایجاد می کند. عموم سی تی اسکن ها برای بررسی مغز ، تروما و سکته مغزی و استخوانها مچ دست و ... و بررسی سگمانهایی مانند کف پا و ... بدون تزریق انجام می شود اما برای بررسی شکم و لگن و ریه به منظور ارزیابی سرطان و تومورها باید از سی تی اسکن تزریقی کمک گرفت که ماده حاجب تزریقی آن یک مایع بی رنگ مبتنی بر ید نظیر سولفات باریم است که از طریق لوله پلاستیکی کوچک کانولا به ورید دست تزریق می شود.

نکته : ماده تزریقی سی تی اسکن جزو مواد رادیواکتیو محسوب نشده و حاوی اشعه حامل نیست.

مقالات دیگر : آشنایی با سی تی اسکن

عوارض جانبی سی تی اسکن تزریقی

در سی تی اسکن تزریقی از ماده حاجب سولفات باریم استفاده می شود که در بیشتر افراد بدون خطر و ایجاد عوارض انجام می گیرد و تنها گرمای گذرا در سراسر بدن ، حس طعم فلزی در گلو و یا احساس خیس شدن در زمان تزریق احساس می شود. اما در مبتلایان به بیماریهای آلرژیک و حساسیت ، آسم و کم آبی شدید به علت یبوست ، سوراخ شدن روده و ... می تواند عوارض جانبی مانند اسهال ، تهوع و استفراغ ، کهیر ، یبوست و گرفتگی معده را بهمراه داشته باشد که در موارد شدید بیمار دچار بیقراری ، گیجی ، ضربان قلب سریع ، سردرد ، تورم گلو ، بثورات پوستی ، و مشکل در تنفس و بلعیدن ، قرمزی پوست و خارش می شود. در موارد جدی تر عوارض می تواند با خس خس سینه ، ایست قلبی ، تشنج ، فشار خون پایین و تنگی نفس همراه باشد.

در این صورت بیمار به کمک پزشک نیاز دارد و باید سریعا برای درمان اقدام شود. از درمانهای حساسیت به داروی سی تی اسکن تزریقی می توان به داروهای ضد حساسیت و داروهای ضدتهوع و پرومتازین برای رفع کهیر شدید ، استفاده از آدرنالین ، کورتیزون و تزریق مایعات وریدی اشاره کرد. اگرچه عوارض جانبی شدید بسیار نادر بوده و در هر صد هزار تا یک میلیون ممکنست برای یک نفر رخ دهد و منجر به مرگ شود.

معمولا در 1% افراد ممکن است یک واکنش تزریق کنتراست شدید یا آنا فیلاکتوئید رخ دهد که شامل ضربان قلب شدید ، فشار خون پایین ، حمله آسم ، شوک گردش خون و عوارضی از این قبیل باشد که نیاز به درمان فوری پزشکی و انتقال فوری به یک مرکز مناسب دارد که این درمان شامل استفاده از آدرنالین ، کورتیزون و تزریق سرم هاست.

شرایط سی تی اسکن تزریقی در بیماران کلیوی

لازم به توضیح است که ماده حاجب تزریقی در سی تی اسکن باید از کلیه های بیمار با مصرف مایعات فراوان دفع شود و از آنجا که بیماران کلیوی و دیالیزی قادر به دفع مایعات زیاد نیستند لذا تزریق ماده حاجب در سی تی اسکن در این افراد با خطرات زیادی همراه است که باید از انجام سی تی اسکن تزریقی صرف نظر شود. تنها در صورت تجویز پزشک و مشاوره با پزشک کلیه یا نفرولوژی با تزریق دوز بسیار کمی از ماده تزریقی شرایط برای انجام سی تی اسکن تزریقی در بیماران کلیوی فراهم است.

مقالات دیگر : انواع تصویربرداری پزشکی برای تشخیص ضایعات کبدی

آیا افرادی که حساسیت به داروی سی تی اسکن تزریقی دارند می توانند مجددا آن را انجام دهند؟

افرادی که قبلا به داروی سی تی اسکن تزریقی واکنش نشان داده و به خارش و بثورات پوستی و تهوع و ... دچار شده اند ، نباید مجددا از داروی کنتراست تزریقی سی تی اسکن استفاده کنند و تنها در صورت تجویز پزشک در بیمارستان با تجهیزات بالا می توانند اقدام به انجام سی تی اسکن تزریقی نمایند چرا که ممکنست دفعه بعد در زمان انجام سی تی اسکن تزریقی با عوارض و واکنش های شدیدتری روبرو شوند.

چگونه از ایجاد عوارض سی تی اسکن تزریقی پیشگیری کنیم ؟

  1. فرم سی تی اسکن تزریقی را در زمان نوبت گرفتن به خوبی پر کنید و تمامی بیماریها اعم از دیابت ، آسم ، کلیه و ... و همچنین حساسیت ها خصوصا حساسیت دارویی از هر نوع و ... را به بخش پذیرش اطلاع دهید.
  2. بیماران دیابتی در صورت مصرف قرص متفورمین با مشورت پزشک باید از دو روز قبل قرص خود را قطع کنند.
  3. بیماران مبتلا به آسم بهتر است به بیمارستانهای مجهز برای انجام سی تی اسکن مراجعه نمایند چرا ممکنست بیمار به حملات آسم دچار شود.
  4. بیماران کلیوی باید با مشورت پزشک نفرولوژی دوز بسیار کم دارو به آنها تزریق شود.
  5. بیماران با سابقه حساسیت دارویی باید از داروهای ضد حساسیت که پزشک مرکز تصویربرداری برای قبل از  انجام سی تی اسکن تزریقی تجویز می کند ، استفاده نماید.
  6. بیماران با سابقه حساسیت دارویی به داروی سی تی اسکن تزریقی باید به بیمارستانهای مجهز مراجعه نمایند.
  7. بانوان باردار نمی توانند سی تی اسکن تزریقی و بطور کل سی تی اسکن به دلیل تاثیر منفی اشعه ایکس بر جنین انجام دهند.

نکته : بانوان شیرده بهتر است پس از تزریق ماده حاجب تزریقی تا یکی دو روز به نوازد خود شیر ندهند.

مقالات دیگر : بررسی امواج مورد استفاده در تصویربرداری پزشکی

سی تی اسکن تزریقی چه مزایایی دارد ؟

  1. افزایش دقت تصویر برداری
  2. کمک به حذف بسیاری از شرایط تهدید کننده زندگی مانند سرطان
  3. بررسی تفاوت بافت های نرم

شماره تماس : 0133417 - 09116184803

اینستاگرام : https://instageram.com/tasvirbardarinegah

سایت : https://nmamic.ir/

آدرس : رشت بلوار انصاری روبروی بانک سپه کوچه مسعود