‹ بازگشت

آمبولی ریه

آمبولی ریه یا PE یا Pulmonary embolism از شایع ترین بیماریها در جهان است که پس از حمله قلبی و سکته در رتبه سوم همه انواع بیماری ها می باشد. آمبولی ریه در واقع یک لخته خون است که در یک رگ خونی در قسمتی از بدن عموما پا ایجاد شده و از طریق جریان خون به یک شریان های ریه می رود که در آنجا جریان خون ریوی را مسدود می کند که یک وضعیت پزشکی اورژانسی است و نیاز به درمان سریع دارد چرا که در غیر اینصورت خطر مرگ را بهمراه دارد.

در این مقاله به بررسی آمبولی ریه ، علائم ، عوارض ، عوامل خطر ، تشخیص و درمان آن می پردازیم.

آمبولی ریه چیست ؟

لخته خونی که در یک رگ خونی در یک ناحیه از بدن تشکیل می شود ، می شکند و در خون به ناحیه دیگری از بدن می رود ، آمبولی نامیده می شود. آمبولی می تواند خود را در رگ های خونی قرار دهد و خون رسانی به یک اندام خاص را مسدود کند که به این نوع انسداد رگ های خونی ، آمبولی گویند. در این صورت آمبولی ریه در اثر انسداد خون رسانی در ریه شکل می گیرد.

لازم به توضیح است که قلب ، سرخرگ ها ، مویرگ ها ، سیستم گردش خون بدن را تشکیل می دهند بطوریکه خون با نیروی زیادی از قلب به داخل سرخرگ یا شریانها پمپ می شود و از آنجا به مویرگ ها جریان می یابد. در ادامه خون از طریق ورید یا سیاهرگ ها به قلب باز می گردد که در طی بازگشت به قلب جریان خون کند می شود و گاهی کند شدن جریان خون ممکن است باعث به وجود آمدن لخته و تشکیل آمبولی ریه شود.

زمانی که آمبولی ریه ایجاد می شود ، سطح اکسیژن در ریه ها کاهش یافته و در عوض فشار خون در ریه افزایش پیدا می کند و همچنین آسیب ریوی و نارسایی قلبی ایجاد می شود که باید بیمار سریعا به مراکز درمانی مراجعه کند. آمارها نشان داده 33 درصد افراد مبتلا به آمبولی ریه قبل از تشخیص و درمان می میرند اما با تشخیص و درمان سریع آمبولی ریه از مرگ و میر ناشی از بیماری به میزان قابل توجهی کاسته می شود.

مقالات دیگر : تشخیص بزرگ شدن طحال با سونوگرافی

آمبولی ریه چه علائمی دارد ؟

موارد زیر شایع ترین علائم آمبولی ریه هستند با این حال هر فرد ممکن است علائم متفاوتی را تجربه کند.

• تنگی نفس ناگهانی حتی در زمان استراحت و با شدت بیشتر در زمان فعالیت
• درد قفسه سینه بصورت تیز بطوریکه با نفس کشیدن عمیق ، خم شدن و یا سرفه احساس می شود بطوریکه حتی تنفس عمیق را از فرد می گیرد.
• احساس اضطراب
• ضربان قلب نا منظم
• سرفه یا سرفه خونی
• عرق کردن بیش از حد
• فشار خون پایین
• تورم در ساق پا
• حساسیت ، قرمزی و یا احساس گرمی در پا
• قرمزی و یا تغییر رنگ پوست
• سنکوپ یا غش کردن

نوع و میزان علائم آمبولی و اینکه آیا بیمار مشکلات قلبی و یا ریوی دارد بستگی دارد ، ازین رو در صورتی که پزشک مشکوک به آمبولی شود ابتدا پاها را بررسی می کند. از آنجا که علائم آمبولی گاها به سایر بیماری ها شباهت دارد به همین جهت ضروری است که یک پزشک متبحر بیمار را معاینه کند.

علت آمبولی ریه چیست ؟

لخته شدن خون یک فرآیند طبیعی برای جلوگیری از خون ریزی است به گونه ای که بدن لخته های خون را می سازد و سپس آنها را شکسته و تجزیه می کند. اگر تحت شرایط خاصی بدن نتواند لخته را تجزیه کند ، این لخته خون ممکن است منجر به یک مشکل جدی در سلامتی فرد گردد. هنگامی که خون در ورید لخته می شود ممکن است به دلیل کند شدن جریان خون ، اختلال در تشکیل لخته و یا آسیب به دیواره رگ خونی باشد.

لخته های خون می توانند در شریان ها و سیاهرگ ها ایجاد شوند و لخته های تشکیل شده در سیاهرگها را لخته های وریدی می نامند. از طرفی ورید های پا می توانند ورید های سطحی یا ورید های عمقی باشند و لخته های وریدی اغلب در ورید های عمقی پاها به وجود می آیند که به آن ترومبوز ورید عمقی گویند. هنگامی که یک لخته در ورید های عمقی ساق پا تشکیل شد ، این احتمال وجود دارد که بخشی از لخته پاره شود و از طریق خون به ناحیه دیگری از بدن از جمله ریه منتقل شود و آمبولی ریه ایجاد کند.

چه کسانی در معرض خطر آمبولی ریه هستند ؟

• شرایط ژنتیکی که خطر تشکیل لخته خون را افزایش می دهد.
• سابقه خانوادگی اختلالات لخته شدن خون.
• جراحی یا جراحت به ویژه در پاها یا جراحی های ارتوپدی که از دلایل اصلی آمبولی ریه می باشد.
• موقعیت هایی که در آن تحرک محدود است ، مانند استراحت طولانی مدت در بستر ، پرواز یا سواری در مسافت های طولانی ، افراد فلج و ...
• سابقه قبلی لخته شدن خون.
• بیماری کرونا
• افراد مسن
• نارسایی قلبی ، بیماری انسدادی مزمن ریه ، فشار خون بالا ، سکته مغزی و بیماری های التهابی روده.
• ابتلا به برخی از انواع سرطان شامل سرطان سینه ، تخمدان ، پانکراس ، روده بزرگ ، ریه ، کلیه ، مغز و سرطان متاستاتیک
• شیمی درمانی
• مصرف برخی دارو ها مانند قرص های ضد بارداری و درمان جایگزینی استروژن.
• چاقی
• ورید های واریسی
• مصرف سیگار

عوارض آمبولی ریه

1. انسداد ریه
2. فشار خون ریوی
3. مشکلات قلبی
4. مرگ در صورت عدم تشخیص و درمان به موقع

تشخیص آمبولی ریه

1. آزمایش خون شامل D-dimer
2. سی تی آنژیوگرافی ریه با اشعه ایکس و بازسازی تصاویر توسط کامپیوتر سی تی اسکن
3. رادیولوژی ریه با اشعه ایکس
4. سونوگرافی کالرداپلر عروق پاها برای تشخیص ترومبوز وریدی
5. اسکن هسته ای
6. پالس اکسی متر برای بررسی سطح اکسیژن بیمار
7. اکوکاردیوگرافی
8. آنژیوگرافی ریه

درمان آمبولی ریه

درمان آمبولی ریه نیاز به بستری در بیمارستان و تحت نظر بودن زیر نظر پزشک بطور مستقیم برای پیگیری درمانی می باشد. درمان اصلی آمبولی ریه شامل داروی ضد انعقاد خون یا رقیق کننده خون می باشد اما در صورت تاثیر لخته خون بر دیگر اندامهای بدن غیر از ریه مانند قلب نیاز به درمان ترومبولیتیک یا جراحی یا کاتتر و دیگر روشهای مداخله ای دارد. همچنین جوراب واریس برای فشرده کردن پاها و بهبود جریان خون در پاها در افراد مبتلا به ترومبوز ورید عمقی لازمست.

انواع دیگر آمبولی

 از انواع دیگر آمبولی می توان به آمبولی چربی ( نوع نادر آمبولی با ورود چربی به جریان خون و انسداد عروق خونی در اثر شکستن استخوان اصلی ) ، آمبولی مایع آمینوتیک ( وضعیت نادر اورژانسی که مایع آمینیوتیک وارد جریان خون مادر باردار شده و باعث انسداد خون می شود ) ، آمبولی هوا ( با ورود حبابهای هوا به داخل جریان خون و انسداد جریان خون ) و ترومبوز ورید های عمقی اندامهای فوقانی ( با تشکیل لخته خون در دیواره وریدی و انسداد جریان خون ) اشاره کرد.

شماره تماس : 0133417 - 09116184803

اینستاگرام : https://instageram.com/tasvirbardarinegah

سایت : https://nmamic.ir/

آدرس : رشت – بلوار انصاری – روبروی بانک سپه – کوچه مسعود