‹ بازگشت

آشنایی با خطرات سی تی اسکن

استفاده از اشعه ایکس در تصویربرداری های پزشکی نظیر سی تی اسکن و رادیولوژی همیشه برای بیماران سوال برانگیز بوده که آیا این پرتوها بی خطر هستند یا خیر ؟ آیا در این روشها خطر ابتلا به سرطان وجد دارد ؟ تنها در کشور امریکا سالانه 80 میلیون سی تی اسکن برای تشخیص بیماری ها انجام می شود که کمک بزرگی در تشخیص و درمان بیماری ها می باشند و نیاز به انجام جراحی اکتشافی و روشهای تهاجمی را از بین می برد.

اما بسیاری از متخصصان نگران استفاده از اشعه ایکس و گاما در تصویربرداری پزشکی هستند. لازم به ذکر است که با توجه به آزمایشات و تحقیقات انجام شده خطر ناشی از سی تی اسکن بسیار کم بوده و مزایای استفاده از سی تی اسکن برای تشخیص بیماریها ، بسیار بیشتر از خطر ناچیز احتمالی ابتلا به سرطان می باشد.

سی تی اسکن چیست ؟

سی تی اسکن یا CT Scan یا توموگرافی کامپیوتری یکی از روشهای تصویربرداری پزشکی با اشعه ایکس است که برای شناسایی بیماری ها و یا شناسایی آسیب در نواحی مختلف بدن مورد استفاده قرار می گیرد که در مقایسه با رادیولوژی جزئیات بیشتری از بدن بیمار را مشخص می کند. سی تی اسکن روشی بدون درد بوده و برای هر قسمت از بدن بکار برده می شود و از انواع کاربردهای سی تی اسکن می توان به تشخیص انواع تومور ها ، شکستگی ها ، وجود ضایعات در بدن ، بیماری های قلبی و ... اشاره کرد.

اطلاعات بیشتر در صفحه سی تی اسکن

در حین انجام سی تی اسکن ، چه فعل و انفعالاتی رخ می دهد ؟

وقتی دستگاه سی تی اسکن شروع به کار می کند ، اسکنر شروع به چرخش در ناحیه مد نظر برای تصویر برداری می کند سپس اشعه ایکس بصورت پرتو باریک از بدن عبور کرده و صداهای خفیفی از دستگاه به گوش بیمار می رسد. مقدار اشعه ای که توسط بافت های بدن جذب می شود در بازگشت از بدن بیمار به واسطه اسکنر دریافت شده و به کامپیوتر متصل به دستگاه سی تی اسکن منتقل شده و سپس با انجام آنالیز بر روی تصاویر ، قابل مشاهده و تفسیر می گردد.

جالب است بدانید که کامپیوتر از اطلاعات دریافت شده از اسکنر دستگاه یک تصویر مقطعی ایجاد می کند و به مانند برش یک تکه نان ، برشی از داخل بدن بیمار را نشان می دهد که این فرایند برای تولید برش های بیشتر از بدن بیمار تکرار شده و کامپیوتر سی تی اسکن این برش های تصویری را روی هم قرار می دهد تا تصویر دقیقی از استخوانها و عروق و دیگر اندام ها و بافتهای داخل بدن نمایان شود.

مقالات دیگر : آیا اشعه ایکس برای بدن خطرناک است ؟

آیا سی تی اسکن عوارض دارد ؟

تا به حال عوارضی برای استفاده از اشعه ایکس و دستگاه سی تی اسکن گزارش نشده اما در صورت استفاده از ماده حاجب برای وضوح بهتر تصاویر ، ممکن است بدن شما به این ماده واکنش آلرژیک نشان دهد که می تواند عوارضی همچون تهوع ، مشکل در تنفس ، ضعف ، خارش ، بثورات پوستی و ... را به همراه داشته باشد. از طرفی قبل از انجام سی تی اسکن با ماده حاجب در مورد حساسیت دارویی و غذایی به کارشناس مربوطه اطلاع دهید تا تمهیدات لازمه اعم از تزریق آمپول ضد حساسیت صورت گیرد.

همچنین در صورت مصرف متفورمین باید در زمان نوبت گرفتن به بخش نوبتدهی اطلاع رسانی کنید چرا که آنها از شما می خواهند که قرص متفورمین را دو روز قبل از انجام سی تی اسکن با مشورت پزشک معالج قطع کنید. از سوی دیگر در صورت ابتلا به مشکلات کلیوی نیز در زمان نوبت گرفتن حتما اطلاع دهید تا از دوز کمتری برای تزریق برای پیشگیری از آسیب کلیوی استفاده شود.

آیا سی تی اسکن بی خطر است ؟

همانطور که در بالا گفته شد تا کنون گزارشی در رابطه با خطر آفرینی سی تی اسکن گزارش نشده اما در صورت تصویر برداری های مکرر با فاصله زمانی کم ، ممکن است خطر آفرین باشد و در برخی افراد باعث بروز سرطان شود اگرچه درصد خطر آن بسیار پایین و کمتر از 1 در 2000 است. از طرفی آزمایش سی تی اسکن برای کودکان نیز مورد استفاده قرار می گیرد. بدین لحاظ با توجه به آسیب پذیرتر بودن بدن کودکان ، در تصویر برداری معمولا از دوز کمتر اشعه ایکس استفاده می شود تا قرار گیری کودکان در برابر تابش اشعه ایکس را کاهش دهند.

از سوی دیگر در سی تی اسکن علاوه بر اشعه ایکس از پرتو یونیزان نیز استفاده می شود که ممکن است خطراتی همچون واکنش های آلرژیک به دنبال داشته باشد. اغلب مردم نگران قرار گرفتن در معرض تشعشعات حین تصویر برداری هستند با این حال بخشی از بدن شما حین تصویر برداری تنها برای کسری از ثانیه در معرض اشعه قرار می گیرد اما مقدار اشعه بسیار ناچیز و کنترل شده است.

به طور کلی ما به صورت روزانه با مقداری اشعه ایکس که در طبیعت وجود دارد روبرو می شویم اما میزان اشعه ای که در طول تصویر برداری با آن روبرو می شویم معادل چند روز تا چند سال قرار گرفتن در معرض تشعشعات طبیعی است. در نتیجه اگر هم به فرض مثال خطر ناچیزی به همراه داشته باشد ، در مقابل خدمتی که در سلامتی ما دارد بسیار با ارزش است.

مقالات دیگر : آیا ام آر آی عوارض دارد ؟

آیا سی تی اسکن در تشخیص سرطان موثر است ؟

بله. سی تی اسکن در یافتن تومور ، نوع و سایز دقیق آن و محل اصلی قرارگیری تومور موثر است و در تشخیص انواع سرطان کمک بسزایی می کند. از سوی دیگر در بررسی میزان تاثیر درمان در سرطان و عود کردن تومور و ... نیز بکار برده می شود. از جمله انواع سرطان که با سی تی اسکن به راحتی تشخیص داده می شود ، می توان به سرطان روده و کولورکتال و انواع پولیپ ها و تومورهای بزرگ ، سرطان ریه ، سرطان تخمدان ، سرطان پانکراس و ... اشاره کرد. همچنین از دیگر کاربردهای سی تی اسکن ، کمک به انجام بیوپسی با مشخص کردن محل تومور می باشد.

سی تی اسکن چه مزایایی دارد ؟

سی تی اسکن یک ابزار ارزشمند در علم پزشکی به شمار می آید که به کمک آن می توان :

• بیماری ، ضربه یا ناهنجاری ها را در بیمار تشخیص داد.
• برای بیماری ها برنامه ریزی دقیق انجام داد.
• پزشک می تواند بر اثر بخشی درمان نظارت دقیق داشته باشد.

قبل از سی تی اسکن تزریقی از انجام چه کارهایی باید پرهیز کنیم ؟

• ۸ ساعت قبل از انجام تصویر برداری غذا نخورید.
• دو ساعت قبل از انجام سی تی اسکن فقط مایعات شفاف مانند آب ، چای و... بنوشید.
• لباس راحت بپوشید.
• از پوشیدن هر گونه جواهرات و اجسام فلزی بپرهیزید.

آزمایش سی تی اسکن چقدر زمان می برد ؟

سی تی اسکن بدون تزریق همچون مغز در حدود کمتر از ۵ دقیقه و سی تی اسکن ریه بدون تزریق در حدود ده دقیقه بوده اما سی تی اسکن تزریقی کمی بیشتر از آماده سازی تا اتمام تصویر برداری زمان می برد و بین نیم ساعت الی یک ساعت طول می کشد. همچنین در صورت نیاز به تصاویر تاخیری ، نیاز است تا بیمار پس از مدت زمان معین بعد از تصویربرداری مجددا چند سکانس سی تی اسکن انجام دهد.

آیا زنان باردار می توانند سی تی اسکن انجام دهند ؟

خیر . در صورت بارداری ، قبل از انجام تصویربرداری سی تی اسکن همچون رادیولوژی حتما به پزشک خود اطلاع دهید چرا که در صورت انجام سی تی اسکن ، جنین در حال رشد می تواند در معرض تشعشع قرار گیرد و این می تواند برای جنین خطر آفرین باشد.

شماره تماس : 0133417 - 09116184803

اینستاگرام : https://instageram.com/tasvirbardarinegah

سایت : https://nmamic.ir/

آدرس : رشت – بلوار انصاری – روبروی بانک سپه – کوچه مسعود